Te ‘akate‘ate‘amamao‘anga no te COVID-19

‘Ākono iā koe ‘uā‘orāi, to‘ou kōpu tangata, ai taeake, e te ‘oire tangata, mei te COVID-19, na roto i te pāti‘ia‘anga ki te vairākau-pāruru.

‘Akate‘ate‘amamao‘ia, no te no‘o‘anga ‘akatakake i te kainga

Ka rauka iākoe i te ‘akate‘ate‘amamao no te au mea ka anoano koe, me tū‘ia koe e te COVID-19. No te tangata, te au komakoma‘anga, te au ‘ātuitui‘anga, e te kite‘anga i te au rāvenga tau i te rave, te ‘āite‘anga o te ‘akate‘ate‘amamao‘anga. Ka rauka i to‘ou kōpu tangata, e te ‘oire tangata, i te tauturu ia ratou ‘uā‘orāi, te ‘āite‘anga o te vai te‘ate‘amamao‘anga.

Me tū‘ia koe i te COVID-19, ka anoano‘ia koe, e te aronga te no‘o ra ki ko iākoe, kia no‘o ‘akatakake, i te tauturu i te tāpū‘anga i te toto‘a‘anga o te manumanu.

Ka tū‘ia te ma‘ata‘anga o te aronga tei tū‘ia e te COVID-19, i te maki māmā ‘ua, ki te maki tau ‘ua. Ka rauka ia ratou i te no‘o ‘akatakake ia ratou ‘uā‘orāi, mei roto i to ratou ‘uā‘orāi ngutu‘are, me kore ra, ki roto i teta‘i ngā‘i no‘o‘anga tau, e te turu mei ko i te aronga rapakau o te ‘oire.

Ma‘ani‘ia teta‘i parāni

Ka anoano‘ia koe, kia kite i ta‘au ka rave, me tū‘ia teta‘i tei roto i to‘ou ngutu‘are, e te COVID-19. Ka anoano‘ia te katoa‘anga o to‘ou ngutu‘are tangata, kia no‘o ki te kainga.

Ko‘ai te ka rauka i te tauturu iā koe?

‘Akakite‘ia mai te aronga tei va‘o ake i to‘ou ngutu‘are, te ka rauka i te tauturu, me te no‘o ‘akatakake ra, to‘ou ngutu‘are tangata. Teia te ‘ākara‘anga, na roto i te kave‘anga atu i te kai, me kore ra, i te au mea anoano‘ia.

E tangata āinei teta‘i, tei roto i to‘ou ngutu‘are, te anoano ‘ākono‘ia‘anga, me koe ra turu? Komakoma atu ki teta‘i ua atu ngutu‘are ‘ākono tangata, tei ‘akatika takere i te au mea te ka tupu, me anoano‘ia koe kia no‘o ‘akatakake. Ma‘ani‘ia te au parāni, me te tukutuku taime ra koe i te ‘ākono‘anga i teta‘i tamaiti, me kore ra, teta‘i te ‘irinaki ra ki runga iā koe.

Ka anoano tauturu ‘āinei koe?

E ma‘ata ua atu te aronga te ka meitaki, me tauturu‘ia, e te ai taeake, e te kōpu tangata. Māri ra, me te anoano ra koe i teta‘i atu turu, ka rauka i te Manatū Whakahiato Ora, i te ‘ātui atu iākoe, ki te turanga tauturu tau, no te tauturu iā koe. Tāniuniu‘ia te numero 0800 512 337 tutaki-kore.

Ka rauka pa‘a i te Hiringa Tangata i te tauturu i te tutaki‘anga.

Ea‘a ta‘au parāni no te ngā‘i ‘anga‘anga, e te ‘āpi‘i?

Komakoma atu ki to‘ou pū-‘anga‘anga, ki te ‘āpi‘i o ta‘au tamaiti, e te au putuputu‘anga ‘oire, no runga i ta ratou au parāni.

Te anoano ‘apinga āinei ratou mei kona iā koe? Ka rauka āinei ia ratou i te tauturu iā koe? Ka rauka āinei iā koe, e ta‘au tamariki, i te ‘anga‘anga, me kore ra, i te tāmou ‘āpi‘i, mei roto i te ngutu‘are?

‘Akakite atu ki te tangata e, te no‘o ‘akatakake ra koe

Kimikimi manako no runga i ta‘au rāvenga ‘akakite‘anga ki te tangata e, te no‘o ‘akatakake ra to‘ou ngutu‘are tangata. Ko teta‘i ‘akairo pa‘a, tei runga i te pa i mua, me kore ra, i teta‘i tūtū QR code ma‘atama‘ata tei runga i te ‘āua, kia rauka i te tangata i te āru i te au ngā‘i tei ‘ā‘aere‘ia e ratou.

Me te tauturu ra te tangata i te kavekave ‘apinga, kia kore e ‘ārāvei mata ki te mata, ka ‘inangaro āinei koe ia ratou, kia tuku atu i teta‘i karere patapata, me kore ra, i teta‘i karere, i mua ake ka tae atu ei? Te ‘akatangi i te pū mōtoka, mei ko i te ngutupa o te ‘āua? Te tā‘anga‘anga i teta‘i ngā‘i tomo‘anga tei ‘akatinamou‘ia?

Tātā‘ia te au ‘iku‘iku‘anga

Tātā‘ia teta‘i ua atu ‘iku‘iku‘anga ngutu‘are tangata, te ka rauka i teta‘i ua atu i te āru māmā ‘ua, me maki‘ia koe, e ka anoano‘ia kia no‘o ‘akatakake ki teta‘i ngā‘i tei ‘akakoro‘ia, me kore ra, ki roto i te ‘aremaki. Tātā‘ia te au rāvenga, mei te ‘āngai‘anga ‘ānimara/manu ‘akaperepere‘ia, te tutaki‘anga i te au pīra, e te au parāni no te pīpī‘anga ki te vai.

Te ‘akatopa‘anga i te toto‘a‘anga?

Tāmanako meitaki, no runga i te ‘akate‘ate‘amamao‘anga i to‘ou ngutu‘are, i te ‘akatopa‘anga mai, i te toto‘a‘anga o te COVID-19. Torō‘ia teta‘i māpu no to‘ou kainga, ma te ‘akairo i to‘ou au tu‘anga. Teia te ‘ākara‘anga, te au ngā‘i e tā‘anga‘anga‘ia ana e te katoatoa, te au ngā‘i no te no‘o‘anga ‘akatakake, e teta‘i ngā‘i tāmā‘anga ki te vairākau.

Kimi‘ia te au mea ka anoano kotou

Kimikimi manako no runga i te au mea ka anoano koe, no te tauturu iā koe ‘uā‘orāi, e te aronga te koropini ra iā koe.

• Tātā‘ia teta‘i ‘akapapa‘anga no runga i te kōpu tangata. Tātā‘ia te ingoa o te katoatoa, te mata‘iti, te au numero NHI, teta‘i ua atu turanga makimaki, e te vairākau tei mātau‘ia, me kore ra, te au vairākau/rapakau‘anga, ka anoano te tangata tātakita‘i. Tātā‘ia te ‘akakitekite‘anga no te ‘ārāvei‘anga i roto i te tuātau manamanatā tupu po‘itirere, mei to‘ou taote, te numero tei va‘o ake i te ora ‘anga‘anga, e teta‘i ua atu turanga turuturu.
• Ko‘iko‘i‘ia ta‘au au ‘apinga reka. Ea‘a āinei, te ka tauturu i te turanga maromaroā, iā koe e no‘o ‘akatakake ra i te kainga?
• ‘Akate‘ate‘amamao‘ia teta‘i ko‘u no te ora‘anga meitaki. Tāru‘ia atu te au matatāpoki, te vairākau tāmā rima, te au ‘a‘ao rima, te pēpa ‘ōrei putāngi‘u, te au pūtē ‘a‘ao tīta, e te au mea tāmā.
• ‘Ākapāpu meitaki, i te tāru atu i te au mea te ka tauturu no te au ‘akairo-maki COVID-19. Mei te ‘apinga ‘akakore mamae, te au rōre no te karaponga, te vairākau mare, te vai toka, e te au mea māorooro.

Pati atu no te tauturu a te ai taeake, e te kōpu tangata

Kua tā‘okota‘i‘ia tatou pouroa ki roto i teia, e ka ora ta‘okota‘i tatou.

• No‘o ‘ātuitui‘ia. ‘Akano‘ono‘o‘ia te au ‘ārāvei‘anga putuputu ki roto i te kōpu tangata, ai taeake, e te ‘oire tangata. Me te no‘o ‘akatake ra koe, ‘akapāpu meitaki e, tei runga teia au mea i te ‘atuitui roro uira, me kore ra, tei te pae/runga i te terepōni
• Turu‘ia to‘ou ai taeake, kōpu tangata, e te ai taeake ‘anga‘anga, i te ma‘ani‘anga i ta ratou ‘uā‘orāi au parāni ‘akate‘ate‘amamao‘anga.
• Kimi‘ia te au rāvenga, e rave nei to‘ou ‘oire tangata. Te vai āinei teta‘i pupu ma‘ani kai, kia ‘akatoka‘ia, te tu‘atu‘a nei i te au tāmanako‘anga no runga i te parāni‘anga, me kore ra, tei kite i te au mea e tupu nei?