E mafai ona lofituina lagona ona o se mala. O tulaga masani mo oe faapea ma lou aiga le lagona o le lē fiafia ma vaivai ai le tino a o tupu se faalavelave ma le mae'a ai o se faalavelave faafuasei.

Nofoaga e maua ai le fesoasoani

A tupu se faalavelave faafuasei, vili le 111.

E tāua le soifua manuia o lou mafaufau ma lou soifua manuia atoa. O tulaga masani le mamafa o mea i le mafaufau po o le atuatuvale a o tupu se faalavelave ma le mae'a ai o se faalavelave faafuasei. Peitai e iai mea e mafai ona maua ai lou toafilemu.

E mafai ona e text pe vili le 1737 e te talanoa ai i se faufautua a'oa'oina. E mafai ona latou fesoasoani atu pe afai:

  • o e moomia se lagolagosua po o se fautuaga
  • o e lagona le atuatuvale, mamafa o mea i le mafaufau, faaumiumi lou matafefe, leai se faamoemoe po o le ita, pe
  • na o lou fia talanoa lava i se tasi.

Afai e te lagona ua e lē gafatia se mea, talanoa i se tasi o le soifua maloloina. Saili se fesoasoani faafomai mai lau fomai po o se auaunaga faasoifua maloloina e lava le tomai i aafiaga ona o mala.

O nisi tagata e matuai leai ma se aafiaga e faalogoina. O isi faatoa mulimuli ane ua maua i aafiaga ina ua tuanai aso, vaiaso po o masina talu ona te'a se mala. E lē o tagata uma e lagona ni aafiaga i le taimi lava o se faalavelave faafuasei. E ono mou ese ma toe tupu āuga na e aafia ai pe a e vaaia se mea e te toe manatua ai se mala na tupu.

A mae'a se mala, ia mautinoa lou talanoa i se tasi i mea o e faalogoina. E ono tofia se faufautua faapitoa mo le mae'a ai o se mala e vaaia le nofoaga o e iai.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Ministry of Health logo

Saili i fautuaga e te malamalama ai i tulaga e aafia ai faalogona ona o faalavelave faafuasei ma auala lelei e mafai ai ona e gafatia mea o popole ai i le upegatafailagi a le Matagaluega o Soifua Maloloina.

Metotia ma punaoa e maua fua

Fesootaiga i isi upegatafailagi
All Right? logo

Fautuaga sili mo le vaaiga lelei o oe lava ma isi pe a faigata le soifuaga i le All Right?

All Right? o se auaunaga e galulue soosoo tauau ai le Canterbury DHB ma le Mental Health Foundation of New Zealand. Na faavae i le 2013 e lagolagoina le toe faafoisia o le malosi i le tino ma le mafaufau mo Cantabrians talu mai le mafuie na lūlū i le 2010 ma le 2011.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Mentemia logo

Saili i fautuaga faigofie ma metotia e fesoasoani e te iloa ai pulea le soifua manuia o lou mafaufau i le Mentemia.

Na faavae le Mentemia e sui o tama taalo tuai a le All Black o Sir John Kirwan ma o ia foi o se lagolagosua malosi i le soifua maloloina o le mafaufau, o le pule o faiga faatekonolosi o Adam Clark faatasi ai ma faufautua faapitoa i mataupu tau soifua maloloina.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Melon Health logo

Saili i faamatalaga tusitusia i tulaga tau soifua maloloina, punaoa ma metotia e iloa ai e le tagata lava ia ona puleaina faalogona e afaina ai le soifua manuia i le Melon.

E saunia foi e le Melon se fesootaiga mo tagata i luga o le initaneti mo Tagatanuu Niu Sila e lagolagoina ai e le tasi le isi ma faatalatalanoaga e faia i luga o le initaneti mo tulaga tau soifua maloloina ma le soifua manuia.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Just a Thought logo

Saili i mataupu e fai i luga o le initaneti e aoao ai auala faigofie e mafai ai ona e taulimaina mea o mamafa i le mafaufau i le Just a Thought.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Te Hiringa Hauora logo

Saili i faamatalaga ma fautuaga i auala e vaai ai oe lava ma lou aiga i le upegatafailagi depression.org.nz.

O le maua i le atuatuvale po o le loto mafatia o mea nei e mafai ona suia o tatou mafaufauga, faalogona ma amioga. E faigata ona tauaveina taimi ua fesouaina ai ae e lē tuua na o oe.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
All Sorts logo

Faitau i fautuaga i auala e gafatia ai se mala faalenatura ua afaina ai le atunuu ina ia lē afaina ai lou soifua manuia o le mafaufau.

Na saunia le All Sorts e le Mental Health Foundation e fesoasoani i tagata e toe faafoisia mai le malosi na mou atu i le vaitaimi na salalau ai le faamai i le lalolagi ma mala faalenatura.

Fesootaiga i isi upegatafailagi
Farmstrong logo

E te maua ai fautuaga mai le isi fai faatoaga i le isi, ma faamatalaga faamaonia faasaienisi e aogā i le soifua manuia.

Ua saunia e le Farmstrong faiga e fesoasoani ai i fai faatoaga, fai togalaau ‘aina ma aiga e gafatia faiga fesuisuiai o galuega tau faatoaga auā le tausiga lelei o i latou lava ma tagata o latou fai pisinisi faatasi.

Ituaiga lamatiaga

I totonu o Niu Sila e tele lamatiaga faalenatura e tutupu ai. Saili i faamatalaga e te iloa ai gaioiga e fai a o lei tupu, i le taimi o tupu ai ma le uma ai ona tupu o ituaiga faalavelave faafuasei taitasi.