‘Oku fiema‘u ha tauhi mo ha tokanga makehe ma‘á e fanga ki‘i pēpeé mo e fānau iikí ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē. ‘Ilo ki he me‘a te ke lava ‘o fakahoko ke tokangaekina ai kinautolú.

Tokangaekina ‘o e fanga ki‘i pēpeé ‘i ha hoko ‘a ha fakatamaki fakatu‘upakē

‘Oku tu‘u fakatu‘utāmaki ange ‘a e fanga ki‘i pēpeé ke mahaia ‘a e vaí mei honau sinó pe ko ha‘anau ma‘u ha mahaki. ‘Oku nau fiema‘u ha tauhi mo ha tokanga makehe ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē.

‘I ha me‘a fakatu‘upakē, ‘e lava ke tāpuni ‘a e ngaahi halá mo e ngaahi falekoloá ‘i ha ‘aho ‘e tolu pe lahi ange ai. ‘E fiema‘u ke ‘i ai ha ngaahi nāunau ke lava ‘o haofaki ai ‘a ho‘o pēpeé.

  • Napikeni ‘oku faka‘aonga‘i tu‘o taha pē
  • Me‘a holoholo fakama‘a (baby wipes)
  • Huhu‘a milimili tāmate siemu ki he nimá ‘oku ‘i loto ha ‘olokaholo
  • Tangai veve ki he napikeni ‘ulí
  • Ha ngaahi faito‘o pe kilimi ‘oku fiema‘u ‘e ho‘o pēpeé
  • Kofunima ‘oku faka‘aonga‘i tu‘o taha pē
  • Vala, ha kafu pe me‘a va‘inga makehe ke talifaki

Fakapapau‘i ‘oku ‘i ai foki mo ha nāunau ma‘a ho‘o pēpeé ‘i ha kato to‘oto‘o ‘osi tokateu, telia na‘a fiema‘u ke mou mavahe fakavavevave mei ‘api.

Kapau ‘oku fa‘a nofo ‘a ho‘o pēpeé mo ha fāmilí pe kau tauhi, tuku ha ngaahi nāunau talifaki foki ‘i honau ‘apí mo homou ‘apí.

Fakafehokotaki‘anga ki tu‘a
Ministry of Health logo

Lolotonga ha hoko ‘a ha fakatamaki fakatu‘upakē, ‘oku uesia ‘a e mo‘ui faka‘aho angamahení pea ‘e ala fiema‘u ke mavahe ‘a e kakaí mei honau ‘apí. ‘E malava ke mātu‘aki faingata‘a ‘eni ki he ngaahi fa‘eé mo e kakai ‘oku nau tokanga‘i ‘a e fanga ki‘i pēpeé. ‘Oku ‘i ai ha fale‘i ‘a e Potungāue Mo‘uí ki hono fafanga ‘o ho‘o pēpeé ‘i ha taimi fakatamaki fakatu‘upakē, ‘o tatau pē ki he fanga ki‘i pēpē ‘oku fakahuhú mo kinautolu ‘oku inu hiná.

Tokangaekina ‘o e fānau iikí ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē

Te ke lava ‘o fakakau ‘a e fānau iikí ‘i he palani atu ki ha fakatamaki fakatu‘upakeé ‘aki ha ‘oange ha fanga ki‘i ngāue iiki ke nau fai. Hangē ko ‘ení, ‘ai ke nau vakai‘i ‘a e ‘aho ‘i ho‘omou vai ‘oku tauhí pe vakai pe ‘oku mo‘ui ‘a e kasa hulú.

Talanoa totonu mo kinautolu, kae ‘ikai ke fakailifia‘i, ‘o kau ki he:

  • me‘a ‘e ala hoko ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē
  • me‘a te mou fakahoko ke mou malu aí, pea
  • ko e hā ho‘omou palaní kapau ‘e ‘ikai ke mou lava ‘o a‘u ki ‘api. 

‘E lava ke tokoni ‘eni ke fakasi‘isi‘i ai ‘a e manavaheé mo e loto hoha‘á pea tokoni‘i ai ‘a e tokotaha kotoa pē ke ne ‘ilo ‘a e founga ke ne matatali atu ‘aki ki aí.

Ko e lahi ange ‘o ‘enau kau ki aí, ko e si‘isi‘i ange ia ‘a ‘enau ilifia ‘i he taimi ‘e hoko ai ha me‘a fakatu‘upakeé.

Fakapapau‘i ‘oku ‘i ai ha nāunau ma‘a ho‘o fānau iikí ‘i ha kato to‘oto‘o ‘osi tokateu, telia na‘a pau ke mou mavahe fakavavevave mei ‘api. ‘Oku totonu ke ‘i he kato to‘oto‘ó ha vala māfana, vai mo e me‘akai ma‘ama‘a, mo ha me‘a va‘inga ‘oku nau manako ai pe ko ha va‘inga ke tauhi ke nau femo‘uekina ai.

Fakafehokotaki‘anga ki tu‘a
Ministry of Health logo

‘Oku ‘i ai pē ‘a e founga ia ‘a e fānaú ke nau fehangahangai ai mo e ngaahi a‘usia fakamanavaheé (trauma) ‘o fakatatau pē ki he tu‘unga ‘oku nau ‘i ai ‘i he‘enau tupulakí. ‘Oku ‘i ai ha ngaahi fakahinohino ‘a e Potungāue Mo‘uí ki hono tokoni‘i ‘o e fānaú ke nau fehangahangai ai mo e ngaahi a‘usia fakamanvaheé.