Kuo mau fakatahataha‘i ha ngaahi tali ‘aonga ki he ngaahi fehu‘i ‘oku fa‘a ‘eke felāve‘i mo e Emergency Mobile Alert.
Ko e Emergency Mobile Alert ko ha founga ia ke ma‘u ai ha fakamatala fekau‘aki mo ha ngaahi fakatamaki fakatu‘upakē ‘i homou feitu‘ú. Kapau ‘e ‘i ai ha tu‘unga ‘oku ala fakatu‘utāmaki ki ho‘o mo‘uí, mo‘ui leleí pe ‘apí/koloá, ‘e malava ke ‘oatu ha ngaahi fakatokanga Emergency Mobile Alert ki ho‘o telefoni to‘oto‘ó. ‘Oku ‘ikai fiema‘u ke ke lēsisita koe ia ki ai pe tukuhifo ha app.
‘Oku fakamafola atu ‘a e Emergency Mobile Alerts ki he ngaahi telefoni kotoa pē ‘oku malava ke nau ma‘u atu iá meí ha ngaahi taua telefoni to‘oto‘o tu‘upau. ‘E fakataumu‘a atu ‘a e ngaahi fakatokangá ki he ngaahi feitu‘u ‘oku uesia ‘e ha ngaahi fakatu‘utāmaki lalahi.
‘Oku ‘ikai fiema‘u ia ke ke tukuhifo ha app pe lēsisita ki ha sēvesi totongi. Fakapapau‘i pē ‘oku lava ‘e ho‘o telefoní ‘o ma‘u atu ia pea ‘oku ma‘u ‘e he polokalama fakalele ngāué ‘a e fakafo‘ou fakamuimui tahá. Kapau ‘oku mo‘ui ho‘o telefoní, lava ke ne ma‘u atu ha ngaahi fekau pea ‘oku ‘i loto ‘i he feitu‘u ‘oku fakataumu‘a ki aí, ‘oku totonu ke ke ma‘u atu ‘a e ngaahi fakatokangá.
Kapau te ke ma‘u ha fakatokanga, lau ‘a e fekaú pea fakaongo fakamaatoato ki ai. Te ne tala atu ‘a e me‘a ‘oku hoko fakatu‘upakeé mo e me‘a ke faí. Te ne toe tala atu foki pe ko e fē ‘a e va‘a ngāue na‘á ne ‘oatu ‘a e fekaú, pea kapau ‘e fiema‘u, mo e feitu‘u ke ‘alu ki ai ke ma‘u mei ai ha fakamatala lahi ange.
Vakai‘i ‘a e lisi ‘o e ngaahi telefoni ‘oku nau lava ‘o ma‘u atu ‘a e fekaú(external link)
Ko e ngaahi va‘a ngāue pē kuo ‘osi fakamafai ki he ngaahi fakatamaki fakatu‘upakeé te nau lava ‘o tuku atu ‘a e ngaahi Emergency Mobile Alerts. ‘E toki ‘oatu pē ‘e he ngaahi va‘a ngāué ha ngaahi fakatokanga ‘i he taimi ‘oku ala hoko ai ha fakatu‘utāmaki lahi ki he mo‘uí, mo‘ui leleí pe ‘apí/koloá. ‘E lava foki ke tuku atu ‘e he ngaahi va‘a ngāué ha ngaahi fakatokanga ‘ahi‘ahi ‘i ha ngaahi taimi kuo vahe‘i ki ai.
Ko e ngaahi va‘a ngāue pē ‘oku lolotonga fakamafai‘i ke nau tuku atu ‘a e ngaahi fakatokangá ko e:
‘E hā atu ‘i he fekau fakatokangá ‘a e va‘a ngāue ‘okú ne tuku atu ‘a e Emergency Mobile Alert.
‘Oku fakataumu‘a ‘a e Emergency Mobile Alert ke tokoni ‘i hono tauhi ke malu ‘a e kakaí kapau ‘oku hoko ha fakatamaki fakatu‘upakē. ‘E toki ‘oatu pē ‘a e ngaahi fakatokangá ‘i he taimi ‘oku ala hoko ai ha ngaahi fakatamaki lahi ki he mo‘uí, mo‘ui leleí pe koloá, pea ‘i he ngaahi taimi ‘e ni‘ihi, ki he ngaahi taumu‘a ko hano ‘ahi‘ahi‘i pē pe ‘oku ngāue.
Hangē ko ‘ení, ‘e lava ke faka‘aonga‘i ‘a e Emergency Mobile Alert ke fakatokanga atu ‘aki ha ngaahi me‘a ‘e ala fakatu‘utāmaki lahi ‘o hangē ko ha:
‘E ‘ikai ngāue‘aki ‘a e Emergency Mobile Alerts ia ki ha ngaahi fanongonongo pe tu‘uaki.
Na‘e fili ‘a e Emergency Mobile Alert he ‘oku falala‘anga ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē. ‘Oku ngāue‘aki ‘e he Emergency Mobile Alert ha faka‘ilonga fakafetu‘utaki tu‘upau. ‘Oku ‘ikai uesia ia ‘i he fefihiaki ‘a e netiueká.
‘Oku ‘ikai hangē ia ko e ngaahi popoaki text, he ‘oku malu ‘a e Emergency Mobile Alert ia pea ‘oku ‘ikai fiema‘u ki ai ha fakaikiiki fakatāutaha ia ‘o kinautolu ‘oku nau ma‘u atu iá.
‘Oku ta‘etotongi mo faingofua ke ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert — ‘oku ‘ikai fiema‘u ia ke tukuhifo ha app pe lēsisita ki ha sēvesi totongi. ‘Oku mau ‘amanaki ko e lahi taha ‘o e ngaahi telefoni fo‘ou ‘oku fakatau atu ‘e he ngaahi kautaha fakahoko netiueka telefoni to‘oto‘o ‘i Nu‘u Silá te nau lava ‘o ma‘u ‘a e ngaahi Emergency Mobile Alerts.
‘Ikai. ‘Oku ‘ikai ‘uhinga ‘a e Emergency Mobile Alerts ia ke fetongi‘aki ha ngaahi founga fakatokanga kehe ‘i ha fakatamaki fakatu‘upakē, pe ko ha fiema‘u ke fakahoko ha me‘a hili ha ngaahi fakatokanga fakaenatula.
‘Oku kei fiema‘u pē ia ke mou mateuteu atu ki ha fakatamaki fakatu‘upakē, pea ‘oku ‘ikai totonu ke mou toe tatali ki ha fakatokanga ka mou toki fai ha me‘a. Kapau ‘okú ke ongo‘i ‘e ala matu‘utāmaki ho‘o mo‘uí, ‘oua te ke toe tatali ki ha fakatokanga fakapule‘anga. Fai leva ha ngāue ki ai.
Fakapapau‘i ‘oku ‘i ai ha‘amou palani ki he fakatamaki fakatu‘upakeé ‘oku kau ai ‘a e:
‘Ikai. ‘Oku faka‘aonga‘i pē ‘a e Emergency Mobile Alert ia ke fakamafola‘aki ‘a e ngaahi fekaú. ‘Oku ‘ikai ngāue‘aki ‘e he Emergency Mobile Alert ia ‘a ho‘o fika telefoni to‘oto‘ó. ‘Oku ‘ikai malava ‘a e Emergency Mobile Alert ia ‘o tānaki ha fakamatala fekau‘aki mo koe, ho‘o telefoni to‘oto‘ó pe feitu‘u ‘okú ke ‘i aí.
‘Oku lahi ha ngaahi ‘uhinga ki he ‘ikai ke ke ala ma‘u atu ai ha fekau Emergency Mobile Alert. ‘I he ‘uhinga ko ‘ení, ‘oku mau tapou atu ki he tokotaha kotoa pē ke ne fakafalala ki ha ngaahi founga kehekehe ke ma‘u ai ‘a e ngaahi fakamatalá.
Vakai‘i ho‘o telefoní pe ‘oku malava ke ne ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert pea ‘okú ne ma‘u ‘a e fakafo‘ou (update) fakamuimui tahá.
Ko ha ngaahi ‘uhinga kehe ange ki ha ‘ikai ke ma‘u atu ‘o ha fakatokanga ‘e ala kau ki ai ha me‘a ‘oku hoko ki ho‘o telefoní:
Kapau na‘e nga‘unu atu ‘a ho‘o telefoní meí ha netiueka 3G ki he 4G lolotonga ‘o e taimi ‘o hono fakamafola atu ‘o e fakatokangá, ‘e malava ke ke ma‘u atu ha fakatokanga meí he ongo netiueká fakatou‘osi. ‘E hoko ‘a e me‘a tatau kapau na‘á ke fakamo‘ui mo tamate‘i ‘a e tu‘unga flight mode. Pe na‘á ke tāmate‘i pea toe fakamo‘ui ‘a ho‘o telefoní ‘i he lolotonga ‘o e taimi fakamafolá.
‘Oku ‘i ai ha ngaahi telefoni ‘e ni‘ihi ‘oku ‘i ai ha founga fakatokanga kehe ‘oku mo‘ui mo ia. ‘E lava ke toutou fakatokanga atu ai ‘a e telefoní lolotonga ‘o e fakamafolá. Kapau ‘oku ‘i ai ha founga fakamanatu ‘i ho‘o telefoní, te ke lava ‘o ma‘u ia ‘i he ngaahi setting ki he Wireless Alerts/Broadcast Alerts/Emergency Alert — ‘e lava ke ngāue‘aki ha taha ‘o e ngaahi hingoa ko ‘ení.
Kapau na‘á ke ma‘u ha Emergency Mobile Alert, ‘e kei lava pē ke mamata‘i ia ‘i ho‘o telefoní.
Neongo ‘oku kehekehe ‘a e telefoni Android takitaha, ka ‘oku fa‘a ma‘u ‘a e ngaahi fakatokanga ki he me‘a fakatu‘upakeé ‘i ho‘o app ki ho‘o ‘Messages’ (ngaahi fekaú).
Hangē ko ‘ení:
Kiate kinautolu ‘oku nau faka‘aonga‘i ‘a e iPhone, ‘e ‘i ho‘o ‘notifications‘ ‘a e fakatokangá. Hū ki ho‘o ‘notifications‘ ‘aki ha‘o pae‘i hifo mei ‘olunga ‘i ho‘o telefoní. Kapau te ke tāmate‘i ‘a ho‘o ‘notifications‘, te ke tāmate‘i ai foki mo e fakatokangá.
‘Oku ngāue‘aki ‘e he fa‘unga Emergency Mobile Alert ha tu‘unga fakavaha‘apule‘anga. Ko e sēnolo fakamafola ‘oku tau ngāue‘akí ‘oku fa‘a ui ia ko e Presidential Alert ‘i tu‘apule‘anga.
Kuo mau fengāue‘aki mo e kau fa‘u telefoní mo e ngaahi kautaha tufaki netiueka ki he telefoni to‘oto‘ó ‘i Nu‘u Silá ke ngāue‘aki mai ‘a e fo‘i lea ko e Emergency Mobile Alert. Ka neongo iá, ‘oku ‘i ai ha ngaahi telefoni motu‘a ange ia heni, pe fakatau mai mei muli, te nau faka‘aonga‘i ‘a e tu‘unga fakavaha‘apule‘anga ‘a ‘Ameliká pea te nau fakahā mai ‘e kinautolu ia ko e Presidential Alert.
Ke ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alerts ‘e fiema‘u ha‘o telefoni ‘okú ne malava ‘o ma‘u atu kinautolu. ‘Oku fiema‘u foki ke ma‘u ‘e ho‘o telefoní ha fehokotaki‘anga ki he telefoní pea mo e polokalama fakakomipiuta fakamuimui tahá. ‘Oku ‘ikai fiema‘u ia ke ke tukuhifo ha app pe lēsisita ki ha sēvesi totongi.
Kātaki ‘o vakai ki ho‘o tohi fakahinohino ki ho‘o telefoní pe talanoa mo ho‘o tokotaha ngāue ki ho‘o telefoni to‘oto‘ó kapau ‘okú ke fiema‘u ha tokoni ki hono fakafo‘ou ‘o e polokalama fakakomipiuta ‘i ho‘o telefoní.
‘Oku mau ‘amanaki ‘e lava ke ma‘u ‘e he konga lahi ‘o e ngaahi telefoní ‘a e ngaahi fakatokangá. Pea ‘oku mau ‘amanaki ‘e ‘i ai ha ngaahi telefoni lahi ange te nau malava ‘o ma‘u ia ‘i he ‘alu ‘a e taimí.
Koe‘uhí ko e Emergency Mobile Alert ‘oku fakatumu‘a ia ke tauhi ho‘o malu mo haó, ‘e ‘ikai lava ia ke ke fili ke ta‘ofi ho‘o ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert.
‘Oku ‘ikai ke mau tāketi‘i ha ngaahi fa‘ahinga telefoni pau, kā ‘oku mau fakamafola atu kinautolu ki ha feitu‘u ‘oku tāketi‘i pau ‘a ia ‘oku tu‘u lavea ngofua ke uesia. ‘I he ‘uhinga ko ‘ení ‘oku ‘ikai ke mau lava ai ‘o ta‘ofi pau ‘a ho‘o telefoní. ‘Oku ‘ikai ngāue‘aki ‘e he Emergency Mobile Alert ia ‘a ho‘o telefoni to‘oto‘ó pe ‘okú ne tānaki ha fakamatala felāve‘i mo koe.
‘E ala hā ‘i ho‘o telefoní ha ngaahi fo‘i fili ‘oku ngāue‘aki ‘i ha ngaahi fonua kehe, kā ‘i Nu‘u Silá te mau ngāue‘aki ha sēnolo fakamafola ‘oku tuku fakamo‘ui ‘i he taimi kotoa pē.
‘Oku ‘ikai fetongi ‘e he fakatokanga Emergency Mobile Alert ia ‘a e ngaahi fakatokanga fakavavevave kehé.
Ko e Emergency Mobile Alert ko ha ma‘u‘anga fakamatala fakalahi ia ke tauhi ke malu ai ‘a e kakaí ‘i he taimi ‘o ha fakatamaki. ‘Oku ‘ikai ke ne fakafetongi ‘e ia ‘a e ngaahi founga fakatokanga kehé, pe ko e fiema‘u ke fai leva ha ngāue hili ha ngaahi fakatokanga/faka‘ilonga fakaenatula.
‘Oku totonu ke ke kei mateuteu pē ki ha fakatamaki, pea ‘oku ‘ikai totonu ke ke tatali ki ha fakatokanga ka ke toki fai ha me‘a. Kapau ‘okú ke ongo‘i ‘e ala matu‘utāmaki ho‘o mo‘uí, ‘oua te ke toe tatali ki ha fakatokanga fakapule‘anga. Fai leva ha ngāue ki ai.
Tuku ha taimi ke ‘ai ai ha‘amou palani pē ‘a kimoutolu ki he fakatamaki fakatu‘upakeé ‘oku kau ai ‘a e:
Fetu‘utaki atu ki ho‘omou Civil Defence Emergency Management Group fakakoló ke ‘ilo pe ko e hā ‘a e ngaahi founga fakatokanga kehe ‘i homou feitu‘ú.
‘Ikai, ‘e ‘ikai te ke lava koe ‘o tali atu ki he fekaú pe fetu‘utaki ki he ngaahi sēvesi tokoni fakavavevavé ‘o fou ‘i he polokalamá ni. ‘I ha fakatamaki fakatu‘upakē, kātaki ‘o telefoni ki he 111.
Kapau ‘oku fakatau ha telefoni fo‘ou, kumi ‘a e faka‘ilonga ki he Emergency Mobile Alert. Te ke toe lava foki ‘o vakai‘i ‘eni ki ho‘o kautaha telefoni to‘oto‘ó.
Vakai‘i ‘a e lisi ‘o e ngaahi telefoni ‘oku nau lava ‘o ma‘u atu ‘a e fekaú.(external link)
‘E ‘ikai lava ke ma‘u atu ha ngaahi Emergency Mobile Alerts ki he telefoni kotoa pē ‘i he taimi pē ko iá. ‘E ‘alu pē ‘a e taimí mo ‘emau ‘amanaki atu ki ha ngaahi telefoni lahi ange te nau lava ‘o ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert. Vakai‘i ke ‘ilo pe ‘oku malava ‘a ho‘o telefoní ‘o ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert.(external link)
‘Oku mau ‘amanaki atu ‘e toe hiki hake ‘a e lahi ‘o e ngaahi telefoni te nau lava ‘o ma‘u atu ‘a e Emergency Mobile Alert ‘i he ‘alu ‘a e taimí. ‘Oku mau ‘amanaki ko e lahi taha ‘o e ngaahi telefoni fo‘ou ‘oku fakatau atu ‘e he ngaahi kautaha fakahoko netiueka telefoni to‘oto‘o ‘i Nu‘u Silá te nau lava ‘o ma‘u ‘a e ngaahi Emergency Mobile Alerts.
‘Ikai. ‘Oku faka‘aonga‘i ‘e he Emergency Mobile Alert ‘a e ngaahi netiueka ki he telefoni to‘oto‘ó. ‘E toki lava pē ke fakamafola ‘a e ngaahi fakatokangá ki he ngaahi telefoni to‘oto‘o ‘oku nau malava ke ma‘u atu iá.
‘Oku totonu ke ngāue ‘a e Emergency Mobile Alert ‘i he ngaahi feitu‘u ‘oku lava ai ha fehokotaki ki he netiueka telefoni to‘oto‘ó. Meimei ko e 97% ‘o e ngaahi feitu‘u ‘oku nofo‘í ‘oku nau fehokotaki ki he netiueka telefoni to‘oto‘ó. ‘Oku ngāue ‘a e ngaahi kautaha telefoni to‘oto‘ó ‘i he taimi kotoa pē ke fakalelei‘i ‘a e lava ‘o fehokotaki ki he telefoni to‘oto‘ó.
‘E ‘ikai ala ngāue ‘a e Emergency Mobile Alert kapau ‘oku maumau ‘a e ngaahi taua telefoni to‘oto‘ó pe kapau ‘oku mate ‘a e ‘uhila. ‘I he ‘uhinga ko ‘ení, kuo pau ke ke fakafalala atu ki ha ngaahi ma‘u‘anga fakamatala kehe.
Ko e Emergency Mobile Alert ko ha founga pē ia ‘e taha ki hano ‘ilo‘i ‘o ha ngaahi me‘a ‘e ala fakatu‘utāmaki lahi. Fakapapau‘i ‘oku ‘i ai ha‘amou palani ki ha fakatu‘utāmaki fakatu‘upakē pea mou ‘ilo‘i ‘a e feitu‘u ke ma‘u mei ai ha fakamatala lahi ange lolotonga ‘o ha fakatamaki fakatu‘upakē.
‘Oku totonu ke ke afe ‘o vakai‘i ‘a e fekaú ‘i he taimi pē ‘oku malu ai ke fakahoko ‘ení. Kapau ‘oku ‘i ai ha‘o pāsese, kole ange ke ne lau ‘a e fakatokangá ‘i he taimi pē ko iá. ‘Oua na‘á ke feinga ke lau ‘a e fakatokangá lolotonga ‘a ho‘o faka‘ulí.
‘Oku ta‘etotongi pē ‘a hono ma‘u atu ‘o ha Emergency Mobile Alert. ‘Oku ‘ikai ha‘o fakamole ‘a ‘au ki ai. ‘Oku ‘ikai fiema‘u ia ke ke tukuhifo ha app pe lēsisita ki ha sēvesi totongi.
‘Ikai. ‘Oku ‘ikai totonu ke toe mamafa ange ‘a e ngaahi telefoni ‘oku malava ke ma‘u mei ai ‘a e Emergency Mobile Alert koe‘uhí ko hono nāunau (feature) ko ‘ení.
‘I he‘ene tu‘u ‘i he taimi ní, ‘oku ma‘u atu pē ‘a e ngaahi Emergency Mobile Alerts ‘i he Lea Faka-Pilitāniá.
‘E kehekehe pē ‘a e nāunau ma‘u‘anga ‘o e Emergency Mobile Alert ‘o makatu‘unga ‘i hono fa‘ú mo e sīpinga ‘o ho‘o telefoni to‘oto‘ó.
‘Ikai. ‘Oku ngāue‘aki ‘e he Emergency Mobile Alert ‘a e netiueka ki he telefoni to‘oto‘ó (cell reception) pea ‘oku ‘ikai fakamafola atu ia ki he ngaahi telefoni ‘oku nau ngāue‘aki pē ‘a e Wi-fi ki he telefoní ‘o ‘ikai ke fehokotaki ki ha sēvesi telefoni to‘oto‘ó.
‘Ikai. ‘I he lolotonga ní ‘oku lava pē ‘e he Starlink ‘o ‘oatu ‘a e fehokotaki‘anga ki he ‘initanetí, kae ‘ikai ki he telefoni to‘oto‘ó. Ko e me‘a ‘oku mahino kiate kimautolú ‘oku lolotonga ngāue ‘a e Starlink ke lava ‘o fehokotaki ‘a e satelaité mo e ivi netiueka ki he telefoni to‘oto‘ó. ‘Oku mau ‘ilo ‘oku ‘i ai ‘a e kautaha fakahoko satelaite ‘e taha (Lynk World) ‘okú ne lolotonga fakahoko atu ‘a e sēvesí ni.
‘Oku lava ‘e he ngaahi sēvesi fakafehokotaki satelaite-ki-he-‘intanetí ‘o ma‘u atu ‘a e fakatokanga Emergency Mobile Alerts ‘o fou ‘i he ngaahi polokalama ‘i he ‘initanetí ‘o hangē ko e Red Cross Hazard App.
Kuo te‘eki ai fakataimi-tēpile‘i ‘a e ‘ahi‘ahi fakafonua ‘o e Emergency Mobile Alert hono hokó.
Na‘e fakahoko ‘a e ‘ahi‘ahi fakafonua ki he 2023 ‘i he ‘aho Sāpate 28 ‘o Meé.
Ko hono ‘ahi‘ahi‘í ko ha konga mahu‘inga ia ‘o hono fakapapau‘i ‘oku ngāue lelei ‘a e fa‘unga Emergency Mobile Alert.
‘Oku fakamafola atu ‘a e Emergency Mobile Alerts ki he ngaahi telefoni kotoa pē ‘oku malava ke nau ma‘u atu iá meí ha ngaahi taua telefoni to‘oto‘o tu‘upau. ‘Oku mau fakafuofua ‘oku malava ke ma‘u atu ‘e ha ngaahi telefoni ‘e meimei fā miliona ‘a e fakatokangá.
Na‘e malava ‘i he ngaahi ‘ahi‘ahí ni ke mau vakai‘i ai ‘a e fa‘unga ngāué, ngaahi taua telefoni to‘oto‘ó mo e malava ‘e ho‘omou telefoní ‘o ma‘u atu ‘a e fakatokangá.
Kapau ‘oku ‘ikai ke ke loto ke fakahoha‘asi koe, kātaki ‘o tamate‘i ‘a ho‘o telefoní pe liliu ia ki he Flight Mode lolotonga ‘o e vaha‘a taimi ‘o e ‘ahi‘ahí.
‘Oku fiema‘u ke lolotonga fehokotaki ‘a ho‘o telefoní ki he netiueka to‘oto‘ó. ‘E ‘ikai te ke ma‘u atu ‘e koe ‘a e Emergency Mobile Alert kapau kuo tāmate‘i ‘a ho‘o telefoní pe ‘i he Flight Mode.
‘E lava ke ta‘etoka‘i ‘e he Emergency Mobile Alert ia ‘a e ongo tu‘unga Do Not Disturb mo e Silent Mode.