Foaki gahua noa ke lagomatai haau a tau kapitiga, haau a magafaoa mo e maaga to hoko, kua hoko mai mo e ka mole e tau lekua tutupu fakalutukia.

Foaki gahua noa ke leveki atu ke he tau lekua tutupu fakalutukia

Laulahi he tau maaga ne fai Civil Defence Centre poke taha apiaaga mae maaga. Maeke ia lautolu he tau maaga ke api fakalataha he magaaho ka tupu pokua mole e taha lekua tupu fakalutukia ke lagomatai a taha kia taha.

He magaaho ka fai lekua fakalutukia, to hafagi e tau apiaga nei mo e fakagahuahua he maaga ke maeke e tau tagata ke api auloa mo e lagomatai ha lautolu a maaga he magaaho ka tupu mo e kua mole e taha lekua tupu fakalutukia.

Ne gahuahua fakalataha e tau New Zealand Response Teams mo e lagomatai atu ke he tau kau gahua civil defence, emergency services mo e falu foki e tau kau gahua ne fa mahani ke lagomatai. Haha i ai e tau Teams ne toka viko i Niu Silani.

Ko e gahua ainei he taha kau gahua The National Emergency Management Agency ha ko e ha lautolu a amanakiaga ke fakamalolo ke he tau foaki gahua noa ke tatanaki hake e tau malolo mo e fakatumau ke fakamalolo ke lagomatai ke leveki atu ke he tau lekua tutupu fakalutukia i Niu Silani.

Matutaki atu ke he haau a kau gahua Civil Defence Emergency Management Group ke iloa ko e maeke fefe a koe ke foaki gahua noa.

New Zealand Response Teams (NZ-RT)

Ko e tau NZ-RTS ko e tau matakau ne ha ha i ai e tau tagata kua katoatoa e tau fakaakoaga ke lata mo e tau lekua tupu fakalutukia. Lagomatai atu a lautolu ke he tau Civil Defence Emergency Management Groups mo e ha lautolu a tau maaga ke he magaaho tupu lekua fakalutukia. Gahua e tau NZ-RT mo e tau gahua ke lata mae tau lekua tupu fakalutukia. Ha ha i ai e tau matakau nai ki Niu Silani katoa.

Loga e tau matagahua kehekehe ne taute he tau NZ-RT he magaaho ka tupu e lekua, lalafi ki ai e:

  • lagomatai ke he faahi ne gahua atu ke he tau lekua fakalutukia
  • lagomatai ke he magaaho ka o kehe ha ko e tau lekua.
  • leveki ke heTau Faahi Gahua ne Puipui e Kautu
  • gahua he Tau Faahi Gahua ne leveki ke he puipuiaga he kautu ke fakatokatoka e tau gahua kaeke ke tupu e taha lekua fakalutukia.
Ko e laini matutaki ki Fafo
Civil Defence New Zealand Response Team logo

Kumikumi ke iloa e tau New Zealand Response Team mo e ha lautolu a tau matakavi ne ha ha ki ai i Niu Silani.

Tatanaki hake e tau malolo ke fakatumau mo e fakamalolo ke lagomatai ke foaki gahua noa

Ko e gahua ainei he taha kau gahua The National Emergency Management Agency ha ko e ha lautolu a amanakiaga ke fakamalolo ke he tau foaki gahua noa ke tatanaki hake e tau malolo mo e fakatumau ke fakamalolo ke lagomatai ke leveki atu ke he tau lekua tutupu fakalutukia i Niu Silani. Ko e kau gahua The National Emergency Management Agency, auloa mo e tau kau gahua Fire Emergency New Zealand, New Zealand Police, New Zealand Search and Rescue mo e Ministry of Health ne kua foaki e tau magaaho ke talaga e taha puhala gahua ne kua lata tonu mo e maeke ke hikihiki ke fakafeleveia mo e tau mena ka ukauka ke he tau magaaho i mua.

New Zealand Search and Rescue

Tokologa e tau matakau kehekehe ne moua mai e tau lagomatai ke kumi mo e lagomatai ke fakahao i Niu Silani. Ne gahuahua fakalataha e Land Search & Rescue, Coastguard New Zealand, Amateur Radio Emergency Communications, mo e Surf Life Saving New Zealand ke he tau magaaho ka tupu e tau lekua fakaofo ke kumi mai e tau tagata ne kua galo, nakai kitia mo e moua kua pakia.

Ko e laini matutaki ki Fafo
Land Search and Rescue New Zealand Rapa Taiwhenua logo

Ko e Land Search and Rescue (LandSAR) ko e taha matakau motu ne gahua nakai totogi. Ne lagomatai ke kumi mo e fakaho ke he tau tagata ne kua galo, nakai kitia mo e pakia i Niu Silani katoa.

Ko e laini matutaki ki Fafo
Coastguard logo

Ne foaki he Coastguard New Zealand ke kumi mo e fakahao e tau tagata o tahi. Taute e lautolu e tau polokalama fakaako mo e tau gahuahuaaga he maaga ke lata mae haohao mitaki i tahi.

Ko e laini matutaki ki Fafo
AREC logo

Ko Amateur Radio Emergency Commincations (AREC) ko e taha matakau lafilafi he tau tagata gahua noa ke fakaaoga e tau makaka ke he tau puhala feutaaki tala mo e tau makaka tekenolo ke lagomatai ke kumi mo e fakahao i Niu Silani.

Ko e laini matutaki ki Fafo
Surf Life Saving New Zealand logo

Ne foaki he Surf Life Saving New Zealand e tau lagomatai ke he tau tagata leveki ke he tau tagata o tahi mo e fakahao mai he tau lekua tupu fakalutukia. Taute foki e lautolu e tau polokalama ke lata ma e haohao mitaki ke he tau mataafaga papiliki.

Fire and Emergency New Zealand

Ko e Fire and Emergency New Zealand ne lago ki ai e tau fekau ke lata ma e puipuiaga mai he tau afi, tali e tau fekau mo e tau taofi.

Gahua noa ke he Fire and Emergency New Zealand ke lagomatai e tau maaga ke puipui mai, teuteu, tali e tau fekau mo e liu tu malolo mai ha ko e tau lekua tupu fakalutukia.

Ko e laini matutaki ki Fafo
Fire and Emergency New Zealand logo

Ko e Fire and Emergency New Zealand ne lago ki ai e puipuiaga mai he tau afi, tau taui atu mo e tau taofi.

Volunteering New Zealand

Ko e Volunteering New Zealand (VNZ) ko e taha lalafiaga he tau faahi gahua ne foaki gahua noa mo e motu mo e falu foki ne foaki e tau magaaho ke foak gahua noa.

Maeke e VNZ ke matutaki atu a koe ke he loga e tau magaaho ke foaki gahua noa.

Ko e laini matutaki ki Fafo
Volunteering New Zealand logo

Gahua nakai totogi he haau a maaga. Ko e Volunteering New Zealand ko e taha lalafiaga he tau faahi gahua ne foaki gahua noa mo e tau matakau motu ne foaki e tau magaaho ke foak gahua noa.

Gahua ki ai

Lagomatai ke fakatumau e haohao mitaki he haau a magafaoa, tau kapitiga mo e maaga kaeke ke kau fakalataha ke tauteute ke mau.