He mea āwhina kia puta atu koutou te mārama ki ngā pānga o te ohotata. Matapakitia ki ngā tāngata ki tō kāinga, ā, whakaritea ka aha koutou ki ēnei āhuatanga.

Kāore e taea te wehe i te kāinga

Two people looking out a window

Ko te tikanga pea o te noho ki te kāinga kāore pea te hiko, te wai, tētahi ara rānei e tīkina ai ngā rawa mō te toru rā, neke atu rānei.

E rawaka ana tō kai, tō wai? Kua whakaarohia rātou e hiahia rongoā ana? E rawaka ana tō kai, tō wai mā ngā mōkai hoki kia ora tonu ai?

Kia takatū kei mau koe ki te kāinga

Kāore e taea te hoki ki te kāinga

A road closed sign in front of a cracked road

Hei te ohotata, kāore pea te ikiiki tūmatanui e whakahaeretia, ā, kua aukatia pea ngā huarahi, ngā pae kiritata.

Ki te kore koe e āhei ana te haere i tō ara noa ki te kāinga, ka pēhea koe e hoki atu ai ki reira? Ka haere koe ki te taha o wai? Hei hea koutou e tūtaki ai ki te rāhuitia tō tiriti?

Kia takatū kei kore e taea te hoki ki te kāinga

Me whakatahi atu

Adult with a grab bag walking with two children

Kāore pea ētahi whare, ētahi tiriti, ētahi pae kiritata e haumaru ana mō te noho tonu atu i reira, ā, me whitawhita pea tō wehe i tō kāinga.

Ki te whakatahia tō tiriti, ka haere koe ki hea? Ka kawe atu koe i te aha? Ka pēhea ngā mōkai. Kei te hiahia ō kiritata ki tō āwhina?

Kia rite ki te whakatahi atu

Kāore he hiko

Plug not plugged into an extension cord

Ka aha koe ki te kore te hiko mō ngā tini rā? Ka pēhea tō kite, tō tunu kai, tō noho mahana?

Ka pā pea ngā wetonga hiko ki ngā mīhini EFTPOS, ATM hoki. Pupuritia ētahi moni ki te kāinga, ngā rawa e rawaka ana mō te toru rā, neke atu rānei.

Kia rite kei kore he hiko

Kāore he wai

A kitchen tap

Pohewatia te kore whai wai mō te toru rā, neke atu rānei. Ka pēhea tō horoi tinana, tō tunu kai, tō horoi anō hoki? Ka inu koe i te aha?

Ka pāngia pea ngā rawa wai hei te ohotata. Me whai putunga wai mō te toru rā, neke atu rānei.

Kia rite kei kore he wai

Kāore he waea, he ipurangi rānei

Phone with no internet connection

Ka aha koe ki te pakaru ngā waea ā-waea, ā-ipurangi rānei? Ka pēhea tō noho hono tonu, tō whakarite kia hui ngātahi, tō whai mōhio tonu ki ngā rongo kōrero, ki ngā matohi huarere?

Hei te nuinga o ngā ohotata, ko te tino painga ko te noho tonu ki te kāinga. Tohua tō kāinga hei tō wāhi hui, ā, me whai wāhi kē kei kore e taea te tae atu ki reira.

Kia takatū kei kore te waea, te ipurangi rānei

Whakaritea tō kāinga

Kei a koe anō te whakarite kia mōhio tō whānau rātou ko ngā tāngata e kaingākautia ana e koe me aha rātou.