Hei te ohotata, ka mau pea koe ki te kāinga mō ngā rā e toru, neke atu rānei. Whakaritea he aha ngā rawa ka hiahiatia e koe, ā, whakaritea ngātahitia tētahi mahere kia puta.

Ki te kāinga

Kei a koe kē pea te nuinga o ngā mea e hiahiatia ana. Ehara i te mea me noho katoa ēnei ki te wāhi kotahi, heoi anō me wawe pea tō rapu i ēnā, hei te pō hoki/rānei.

  • Te wai mō ngā rā e toru, neke atu rānei — whakaritea kei a koe te iwa rita wai mō ia tangata. Ka rawaka tēnei mō te inu, mō te akuaku noa hoki.
  • Ngā kai ka pupuritia mō te wā roa, ā, kāore i te hiahiatia te tunu (ki te kore he tō tōpuni, he rorerore kapuni rānei) me te kai mā ngā pēpi, mā ngā mōkai.
  • Te pepa wharepaku me ngā pākete kirihou hei wharepaku ohotata.
  • Ngā karapu mahi, me tētahi ārai kanohi e tika ana te mau he P2, he N95 rānei.

Mēnā he here ā-kai āu, whakaritea kua rawaka kei a koe mō te toru rā ki te kāinga. Kei tētahi pēke nanao anō hoki. Mēnā me whakatahi atu koe, kāore pea i ngā whakaruruhau ohotata ngā kai ka matea e koe.

Kaua e wareware ka taea e koutou ko ō kiritata te āwhina tētahi i tētahi mā te tuari hoki i ngā rawa.

Mā te tiaki i a koe anō, i tō kāinga hoki, e āwhina hoki koe i ngā ratonga ohotata kia tuku i ō rauemi e herea ana ki ngā tāngata e tino hiahia ana ki te āwhina.

  • I te wā ohotata, kāore pea he wai. Kua aukatia pea te ratonga wai, kua whakakinotia pea ngā korere wai, ngā pū parakaingaki hoki. Me whakamahi pea koe i ngā wharepaku ohotata kua hangaia mō te wā poto.

    Hei hanga i tētahi wharepaku ohotata, whakamahia ngā ipu mārō, pītongatonga hoki ka pupuru i tōna 15 – 20 rita. Hei tauira, ko tētahi ipu para, ko tētahi pākete peita kua pōaha. Me whai taupoki āta tau tō ipu.

    Mehemea he paku te ipu, me whai i tētahi ipu rahi me te taupoki āta tau mō te porowhiu para.

    1. Tukuna he pēke kirihou hei kiri ki roto i ngā pākete (mēnā ka taea).
    2. Tāhorotia, uwhiuwhia rānei te paku patuero kāinga noa (pērā i te whakakōmā haumāota) ki roto i te ipu ia wā whakamahia ai te wharepaku. Mā konei e whakaheke te haunga, ngā moroiti hoki. Ki te kore he whakakōmā āu, ka taea te whakamahi i te oneone, i ngā matū maroke hoki.
    3. Whakahokia te taupoki ā muri i ia whakamahinga.
    4. Ā muri i te whakamahi i te wharepaku, āta horoia ō ringaringa ki te hope me te wai, whakamahia rānei te patuero ā-ringa.
    5. Ina kī tō wharepaku, porowhiua te para e ai ki ngā tohutohu hauora tūmatanui.
Hononga ā-roto
A kitchen tap

Ka pāngia pea ngā rawa wai, tae atu hoki ki te wae inu, hei te ohotata. Me whai putunga wai mō te toru rā, neke atu rānei. Rapua ētahi atu mōhiohio mō te rokiroki wai.

Ki tētahi pēke nanao

Me rite ngā pēke nanao mō te katoa o tō whānau. Me whai ia pēke:

  • I ngā hū hīkoi, i ngā kākahu mahana, i te koti ua, i te pōtae hoki
  • I te wai, i ngā paramanawa (kia maumahara hoki ki ngā pēpi, ki ngā mōkai)
  • I te patuero ā-ringa
  • I te pūhihiko waea kawe
  • I te moni
  • I ngā tāruatanga o ngā puka hira, o te ID whakaahua hoki

Kia maumahara ki ngā rongoā ka hiahiatia pea e koe, ā, pupuritia tō kete āwhina tuatahi, tō ārai kanohi, tō rama, tō reo reo irirangi, ō pāteri hoki ki tētahi wāhi ka wawe ai te nanao atu.

Mēnā he here kai āu, whakaritea kei tō pēke nanao ngā kai e matea ana e koe.

Ki tō waka

Whakaritea ā mua ka aha koe mēnā kei tō waka koe ina pā tētahi ohotata. Ka pāea pea koe ki tō waka mō tētahi wā roa e te waipuke, e te āwhā hukapapa, e te tukituki ikiiki nui.

Pupurutia ngā mea whakarauora ohotata waiwai ki tō waka. Mēnā e taraiwa ana koe i ngā āhuatanga hōtoke kino whakaharahara, tāpiritia:

  • tētahi paraihe
  • tētahi hāpara
  • ngā mekameka hukapapa
  • ngā akuaku pāhauhau, ā,
  • ngā kākahu mahana.

Whakaputua ngā hū hīkoi, tētahi koti ārai wai, ngā rongoā waiwai, ngā paramanawa, te wai, tētahi taura pūhihiko waea, tētahi rama hoki ki tō waka.

Kia mōhio tonu ki ngā mōhiohio huarere, huarahi hoki ina whakamahere ana i te hāereere.

Hononga ā-waho
MetService logo

Kia whai mōhio tonu ki ngā matapae huarere a Te Ratonga Tirorangi.

Hononga ā-waho
Waka Kotahi logo

Whakamaheretia tō ara ki ngā mōhiohio ikiiki, hāereere mataora ki te pae tukutuku a Waka Kotahi.

Ki te wāhi mahi  

Whakaritea he rawa āu ki te mahi tae atu ki ngā hū hīkoi mārō, ki tētahi koti ārai wai, ki tētahi rama, ki ngā paramanawa, ki te wai hoki. Tūhono ki a rātou e noho ana ki te rohe kotahi, ā, ka taea te mahi ngātahi kia hoki atu ki te kāinga ā te wā o te ohotata.

Rapu mōhio mō te whakarite i tō wāhi mahi
He tāne e whakarite ana i tētahi pēke nanao