Kua whakarauikatia e mātou ngā whakautu whaitake ki ngā pātai auau mō te Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Ko te Matohi Waea Pūkoro Ohotata tētahi ara kia whiwhi mōhiohio mō ngā ohotata ki tō rohe. Mēnā e mōrearea ana tō oranga, tō hauora, tō kāinga rānei, ka tukuna pea ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki tō waea pūkoro. Ehara i te mea me uru atu koe, me tikiake rānei i tētahi taupānga.
Ka pāhotia te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki ngā waea katoa e āhei ana mai i ētahi pourewa waea pūkoro. Ka tukuna ngā matohi ki ngā wāhi e pāngia ana e ngā matepā taumaha.
Ehara i te mea me tikiake koe i tētahi taupānga, me whakauru rānei ki tētahi ratonga. Me whakarite noa e āhei ana tō waea, ā, kua whakahoungia te pūmanawa pūnaha whakahaere. Mēnā e kā ana tō waea, e āhei ana, kei roto hoki i te wāhi e arohia ana, me whiwhi koe i ngā matohi.
Mēnā ka whiwhi koe i tētahi matohi, pānuitia te karere, ā, kia kaha tō aro atu. Ka kīia e te matohi he aha te ohotata, ā, me aha koe. Ka kīia hoki koe nā tēhea pokapū te karere i tuku, ā, mēnā e hiahiatia ana, me haere koe ki hea kia whiwhi i ētahi atu mōhiohio.
Hihiratia te rārangi o ngā waea e āhei ana
Ko ngā pokapū ohotata whaimana anake ka taea te tuku i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata. Ka tukuna anake ngā matohi mēnā he mōrearea taumaha ki te oranga, ki te hauora, ki te rawa rānei. Ka tukuna hoki pea e ngā pokapū ngā matohi whakamātau kua whakaritea.
Ko ngā pokapū anake e whakamanatia ana i tēnei wā te tuku matohi ko:
Ka tautuhia e te karere matohi te pokapū e tuku ana i te Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Kua hoahoatia te Matohi Waea Pūkoro Ohotata hei āwhina kia haumaru ai ngā tāngata mēnā ka pā tētahi ohotata. Ka tukuna anake ngā matohi mēnā he mōrearea taumaha ki te oranga, ki te hauora, ki te rawa rānei, ā, i ētahi wā, hei whakamātau.
Hei tauira, ka whakamahia pea te Matohi Waea Pūkoro Ohotata hei whakatūpato i a koe ki ngā mōrearea taumaha pērā i:
Kāore e whakamahia ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata mō te pānui hokohoko, mō ngā whakatairanga rānei.
He aha te take kāore koe e pātuhi mai kē? Ka whakamahia tētahi iatohu motuhake e ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata. Kāore i te pāngia e te popokenga whatunga.
He rerekē i ngā karere pātuhi, he haumaru te Matohi Waea Pūkoro Ohotata, ā, kāore i te hiahiatia ngā taipitopito tūmataiti o te hunga whiwhi.
E utukore ana, he māmā hoki te āhei atu ki te Matohi Waea Pūkoro Ohotata — kāore i te hiahiatia te tikiake i tētahi taupānga, te whakauru rānei ki tētahi ratonga. E tūmanako ana mātou ko te nuinga o ngā waea hou ka hokona e ngā kaiwhakahaere whatunga waea pūkoro ki Aotearoa e āhei ana te whiwhi i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Kāo. Ehara i te mea me whakakapi ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata i ērā atu matohi ohotata, i te matea rānei ki te mahi i te mahi ā muri i ngā whakatūpato māori.
Me whakarite tonu koe mō tētahi ohotata, ā, me kaua e tatari kia whiwhi i tētahi matohi ā mua i tō tū ki te mahi. Mēnā ki a koe e mōrearea ana tō oranga, kaua e tatari ki te whakatūpato ōkawa. Kia wawe te mahi i te mahi.
Whakaritea kei a koe tāu ake mahere ohotata kei roto ko ēnei:
Kāo. Ka whakamahia anake te pūnaha Matohi Waea Pūkoro Ohotata hei whakapāho i ngā karere. Kāore te Matohi Waea Pūkoro Ohotata e whakamahi ana i tō tau waea pūkoro. E kore e taea e te Matohi Waea Pūkoro Ohotata te kohi mōhiohio mōu, mō tō whakamahinga waea pūkoro, mō tō wāhi rānei.
He nui ngā take kāore pea koe e whiwhi i tētahi karere Matohi Waea Pūkoro Ohotata. I runga i tēnei, e ākina ana te katoa e mātou kia whirinaki ki ngā tini ara kia whai mōhiohio.
Hihiratia e āhei ana tō waea ki ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata, ā, kua whakahoungia ngā pūmanawa.
Ko ētahi atu take kāore pea koe e whiwhi ana i te matohi ko ēnei:
Mēnā i nekehia tō waea i tētahi whatunga 3G ki te 4G i te wā o te pāhotanga, kua whiwhi koe i tētahi matohi mai i ngā whatunga e rua. Kua pēnei hoki mēnā i whakakā, i whakaweto hoki koe i te aratau rerenga. Mēnā rānei i whakaweto, i whakakā anō koe i tō waea i te wā o te pāhotanga.
Kei ētahi waea he āhuahira whakamahara matohi kōwhiringa e kā ana. Mā tēnei pea e auau pea ā te waea whakatangi pūaho hei te wā o te pāhotanga. Mēnā he whakamahara matohi tō tāu waea, ka kitea ki ngā tautuhinga Matohi Ahokore/Matohi Pāhotanga/Matohi Ohotata (Wireless Alerts/Broadcast Alerts/Emergency Alerts) — ka whakamahia pea tētahi o ēnei ingoa.
Mēnā i whiwhi koe i tētahi matohi Waea Pūkoro Ohotata, ka kitea tonutia pea ki tō waea.
Ahakoa e rerekē ana ia waea android, ka kitea noatia ngā matohi ohotata ki tō taupānga ‘Messages’.
Hei tauira:
Mō ngā kaiwhakamahi iPhone, kei ō whakamōhiotanga te matohi. Uru atu ki ō whakamōhiotanga mā te miri whakararo mai i runga i tō mata. Ki te muku koe i ō whakamōhiotanga, ka mukua hoki te matohi.
Kei te whakamahia e te pūnaha Matohi Waea Pūkoro Ohotata tētahi paerewa ā-ao. He nui te wā e kīia ana te hongere pāpāho e whakamahia ana e mātou te Presidential Alert kei tāwāhi.
Kua mahi tahi mātou ki ngā kaiwhakaputa waea, ki ngā kaiwhakahaere whatunga waea pūkoro o Aotearoa hei whakamahi i te rerenga Matohi Ohotata kē. Heoi anō, ko ētahi waea i puta mai i mua i tēnei, i hokona ki tāwāhi rānei, ka whakamahi i te paerewa ā-ao Merikana, ā, ka whakaaturia te Presidential Alert.
Kia whiwhi i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata me whai waea koe e āhei ana te whiwhi i ērā. Me whai whiwhinga irirangi waea pūkoro, me te pūmanawa kua whakahoungia hoki te waea. Ehara i te mea me tikiake koe i tētahi taupānga, me whakauru rānei ki tētahi ratonga.
Tirohia te puka tohutohu a tō waea, kōrero rānei ki tō kaituku waea pūkoro ki te hiahia āwhina koe hei whakahou i tō waea.
E tūmanako ana mātou ka taea e te nuinga o ngā waea o Aotearoa te whiwhi i ngā matohi. Ā, e tūmanako hoki ana mātou ka nui haere ngā waea e āhei ana.
Nā te mea e hāngai ana te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki te tiaki i a koe kia haumaru ai, e kore e taea te puta atu i te whiwhi i te Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Kāore mātou i te aro atu ki ngā waea tauwhāiti, engari kē ka pāhotia ki tētahi rohe aronga e mōrearea ana. Koinei te take tē taea te aukati i tō waea ake. Kāore te Matohi Waea Pūkoro Ohotata e whakamahi ana i tō tau waea pūkoro, e kohi ana i ngā mōhiohio mōu rānei.
Ka whakaaturia pea e tō waea ētahi tautuhinga kōwhiringa e whakamahia ana ki whenua kē, engari ki Aotearoa ka whakamahia e mātou tētahi hongere pāpāho motuhake e kā ana i ngā wā katoa.
Kāore te Matohi Waea Pūkoro Ohotata i te whakakapi i ērā atu matohi ohotata.
Ko te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ko tētahi hongere tāpiri hei tiaki ka noho haumaru ngā tāngata hei te ohotata. Kāore i te whakakapi i ērā atu pūnaha whakaaraara, i te matea rānei kia mahi i te mahi ā muri i ngā whakatūpato māori.
Me takatū tonu koe mō tētahi ohotata, ā, me kaua e tatari kia whiwhi i tētahi matohi ā mua i tō tū ki te mahi. Mēnā ki a koe e mōrearea ana tō oranga, kaua e tatari ki te whakatūpato ōkawa. Kia wawe te mahi i te mahi.
Tukuna te wā kia whakarite i tāu ake mahere ohotata kei roto ko ēnei:
Whakapā atu ki tō Rōpū Whakahaere ā-rohe o Te Rākau Whakamarumaru kia whai mōhio mō ērā atu pūnaha whakaaraara ki tō rohe.
Kāo, kāore koe e āhei ai te urupare i te karere, te whakapā atu rānei ki ngā ratonga ohotata mā tēnei pūnaha. Hei te ohotata, waea atu ki 111.
Mēnā e hoko ana koe i tētahi waea hou, rapua te Emergency Mobile Alert Identification Mark. Ka taea hoki te hihira ki tō kaiwhakarato ratonga waea pūkoro.
Hihiratia te rārangi o ngā waea e āhei ana.
Kāore e wātea wawe ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki ngā waea katoa. Haere te wā e tūmanako ana mātou ka nui ake ngā waea ka āhei ai ki ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Hihiratia kia kite mēnā rānei e āhei ana tō waea ki ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
E tūmanako ana mātou ka piki haere te maha o ngā waea e āhei ana ki ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata. E tūmanako ana mātou ko te nuinga o ngā waea hou ka hokona e ngā kaiwhakahaere kōtuitui waea pūkoro ki Aotearoa e āhei ana te whiwhi i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Kāo. Ka whakamahia e te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ngā whatunga waea pūkoro o Aotearoa. Ka taea anake te whakapāho i ngā matohi ki ngā waea pūkoro e āhei ana te whiwhi i ērā.
Me pai te mahi a te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki ngā wāhi whai whiwhinga irirangi waea pūkoro. Tata ki te 97% o ngā wāhi kei reira ngā tāngata e noho ana ka whai whiwhinga irirangi waea pūkoro. E whāia ana e ngā kaiwhakarato whatunga waea pūkoro te whakapai i te hōkaitanga pūkoro i ngā wā katoa.
Kāore pea e pai te mahi a te Matohi Waea Pūkoro Ohotata mēnā kua whakakinohia ngā pourewa waea pūkoro, mēnā kua weto te hiko rānei. I runga i tēnei, me whirinaki hoki koe ki ētahi atu puna mōhiohio.
Ko te Matohi Waea Pūkoro Ohotata ko te ara kotahi noa o te rapu mōhiohio mō ngā mōrearea taumaha. Whakaritea kei a koe tētahi mahere ohotata, ā, e mōhio ana koe ka rapua ētahi atu mōhiohio ki hea hei te wā o te ohotata.
Me neke atu tō waka ki te taha o te huarahi, me titiro ki te karere hei te wā tino tata e haumaru ana kia pērā. Mēnā he pāhihi kei tō waka, tonoa ia kia pānui wawe i te matohi. Kaua e ngana ki te pānui i te matohi i a koe e taraiwa ana.
He utukore te whiwhi i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata. Kāore he utu ki a koe. Ehara i te mea me tikiake koe i tētahi taupānga, me whakauru rānei ki tētahi ratonga.
Kāo. Me kaua e nui ake te utu o ngā waea e āhei ana te whiwhi i ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata i runga i tēnei āhuahira.
I tēnei wā e wātea ana ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata ki te reo Pākehā anake.
Ka rerekē te āheinga ki ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata e ai ki te kaiwhakaputa, ki te momo hoki o tō waea pūkoro.
Kāo. Kāore te Matohi Waea Pūkoro Ohotata e pāhotia ki ngā waea e honoa ana ki tētahi pūrere Sure Signal.
Hei whai whakaarotanga ki te urutā KOWHEORI-19, i whakakorea ngā whakamātau ā-motu i te tau 2020, i te tau 2021 hoki mō te Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Ko te whakamātau ko tētahi wāhanga o te whakarite he pai te mahi a te pūnaha Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
I tukuna ngā whakamātau ā-motu o mua ki ngā pourewa waea pūkoro puta noa i Aotearoa. Ki ō mātou whakaaro tata ki te whā miriona ngā waea i te āhei ki te whiwhi i te matohi.
Ka tukuna e ngā whakamātau kia hihira mātou i te pūnaha, i ngā pourewa waea pūkoro, i te āheinga o tō waea kia whiwhi i te matohi.
Ki te kore koe e hiahia kia kaitorohi i a koe, whakawetohia tō waea, hurihia ki te Aratau Rerenga (Flight Mode) rānei hei te wā whakamātau.
Me whai hononga hohe tō waea ki te whatunga waea pūkoro. Kāore koe e whiwhi i te Matohi Waea Pūkoro Ohotata mēnā kua weto tō waea, kei te Aratau Rerenga rānei.
Ka tāmi pea te Matohi Waea Pūkoro Ohotata i te Aratau Kaua e Pōrearea (Do Not Disturb Mode), i te Aratau Ngū (Silent Mode) rānei.
Rapua tō Rōpū Whakahaere o Te Rākau Whakamarumaru (CDEM).
Tīkina ake tēnei pukameka e whakamārama ana i te pūnaha Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Tīkina ake tēnei pukameka e whakamārama ana i te pūnaha Matohi Waea Pūkoro Ohotata.
Mā ngā Matohi Waea Pūkoro Ohotata e haumaru ai te hunga. Ka pāhotia ngā matohi ki ngā waea e āhei ana mai i ētahi pourewa waea pūkoro.